Güney Avrupa’da ve Orta Akdeniz’de yer alan bir ada devleti olan Malta, binlerce yıllık geçmişi ve ülkede yer alan doğal güzellikleri ile tüm dünyadan herkesi kendisine çekmeyi başaran bir ülkedir. Malta ya da resmi adı ile bilinen Malta Cumhuriyeti, 3 büyük adadan ve 2 küçük adadan oluşan bir takımada ülkesidir. Bu ülkenin tarihi oldukça eskiye dayanmaktadır ve ülkede çok sayıda tarihi kalıntı bulunmaktadır.
Sıcak iklimi, sayısız rekreasyon alanı ve üç UNESCO Dünya Mirası Alanı da dahil olmak üzere mimari ve tarihi eserlerle dolu olan bu popüler turistik ülke hakkında her şeyi sizin için bu yazımızda derledik.
Malta Hani Kıtada Bulunur ve Demografik Yapısı Nasıldır?
Akdeniz’in ortasında yer alan Malta, Kuzey Afrika ile Güney Avrupa arasında yer alan bir ülkedir. 3 büyük ve 2 küçük adadan oluşan bu ülke bir ada ülkesidir. Doğusunda Tunus ve kuzeyin Libya bulunmaktadır. Malta adasının nüfusu yaklaşık 500.000 civarındadır ve bu nüfusun neredeyse tamamını yerli Malta halkı oluşturmaktadır.
Bununla birlikte, çoğunluğu emekli olan İngilizlerden oluşan azınlıklar da bulunmaktadır. Malta’nın yüz ölçümünün küçük olması sebebi ile kilometrekare başına düşen nüfus yoğunluğu 1.282’dir. Bu oran Avrupa Birliğindeki ve dünyadaki en yüksek oranlardan birisidir.
%95’lik kesimin Katolik olduğu ülkede boşanma yasağı ile ilgili olarak 2011 yılında yapılan referandum sonucuna göre boşanmak yasaldır. Bunun yanı sıra kürtaj bu ülkede yasaktır.
Ülkede Roma Katolikliği baskındır ve 360’dan fazla kilise bulunmaktadır. Dini özgürlüklere müsaade eden bir yapısı olmasına rağmen Katolikliğin baskısı yine de görülebilmektedir.
Malta’nın Yönetim Şekli Nedir? Malta’nın Başkenti Neresidir ve Malta’nın Siyasi Durumu?
Malta, parlamento sistemi ve kamu yönetimi Westminster sistemi üzerinde modellenen bir cumhuriyettir. Uzun yıllar İngiliz hakimiyetinin ülke üstünde egemen olması yönetim şekline de yansımıştır.
Malta Cumhuriyeti, 1964 yılında bağımsızlığını kazanmıştır ve 2004 yılında Avrupa Birliğine katılmıştır. 2008 yılında ise para birimi olarak Euroyu kabul etmiştir.
Malta’nın, 1993 yılından bu yana yerel bir hükümet sistemi bulunmaktadır ve bu sistem Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na dayanmaktadır. Ülke, beş bölüme ayrılmıştır; her bölge kendi yerel Komitesine sahiptir ve yerel hükümet ile ulusal hükümet arasındaki ara seviye olarak hizmet etmektedir.
Ülkedeki ana siyasi partiler; Hıristiyan bir demokratik parti olan Milliyetçi Parti ve bir sosyal demokrat parti olan İşçi Partisi’dir.
Malta’nın başkenti Valletta şehridir ve bu şehir gerçekten büyüleyici bir güzelliğe sahiptir.
Malta’nın Dili ve Malta Kültürü
Malta’nın İngilizce ve Maltaca olmak üzere iki adet resmi dili bulunmaktadır. Ülke nüfusunun yüzde yüzlük kısmı Maltaca konuşmaktadır. Ayrıca, nüfusun yüzde 88’i İngilizce, yüzde 66’sı İtalyanca ve yüzde 17’si Fransızca dillerini de konuşabilmektedir. İkinci dillerin konuşulma oranlarının bu denli yüksek olması sonucu olarak, Malta, Avrupa Birliğinin en çok farklı dilde iş yapan üyesidir.
Malta kültürü, yüzyıllar boyu Malta Adaları’yla komşu Akdeniz kültürleri dahil olmak üzere Fenikeliler’den İngilizlere kadar pek çok farklı kültürden etkilenmiştir.
Modern Malta kültürü, zamanla farklı toplumların uyarlanması ve asimilasyonunun uzun süreci sonucunda ortaya çıkan gelenek, inanç ve uygulamalardan oluşan zengin bir kültürdür. Uzun ve hareketli tarihi süreçlere tabi olan Malta kültürü, dil ve etnik katkıları da beraberinde getirmiştir.
Bugünkü Malta kültürünün etkinliği, İngiliz tarihinin döneminden etkilenerek oldukça belirgin olan Latin Avrupalı olarak tanımlanabilir. Arap etkileri Malta dilinde çok belirgindir. Bunun en büyük sebebi Akdeniz kültürünün içinde olmasıdır. Ayrıca günümüz kültüründe Latin Avrupa etkileri de yadsınamayacak orandadır.
Malta Kültürü hakkında birkaç ufak bilgi;
- Malta kültürü, zamanla Malta halkıyla etkileşime giren farklı toplumlar tarafından canlı bir şekilde ortaya çıkan bir kombinasyondur.
- Malta çok dindar bir Katolik ulusudur ve din modern Malta toplumunda hala önemli bir yere sahiptir.
- Malta halkı siyasi tartışmalara çok zaman ve enerjiyi harcayan bir halktır.
- Malta dili, Latin Alfabesinde yazılmış tek semitik dildir.
Malta Ekonomisi
Ülke ekonomisi genel olarak dış ticarete, imalata (özellikle elektronik ve tekstil) ve turizme bağımlıdır. Ayrıca sinema dünyası da Malta ekonomisi için oldukça önemli bir gelir kaynağıdır. Bozulmamış doğası ve tarihi yapısı dolayısı ile pek çok film ya da bu dizi bu ülkede çekilmektedir (Taht Oyunları ya da Gladyatör gibi).
Malta hükümeti 2004 yılında Avrupa Birliğine giriş süreci sonrasında özelleştirmelerle liberalleşme yolunda ciddi adımlar atmıştır. Telekomünikasyon, inşaat ya da posta hizmetleri gibi pek çok alanda özelleştirmeler yapılmaktadır. Bunun yanı sıra hükümet, eğitim harcamalarına da ciddi bir bütçe ayırmaktadır ve Malta’nın en büyük gelir kaynaklarından bir diğeri ise kesinlikle dil okullarıdır. Bu ülkede çok fazla sayıda dil okulu bulunmaktadır.
Eurostat verilerine göre, Malta’da kişi başına düşen GSYİH 2015 yılında 21.000 Euro civarındadır.
Malta Spor ve Müzik Kültürü
Futbol ve su topu Malta’da en ünlü iki spor alanı arasındadır. Pek çok futbol sahası bulunan ülkenin milli takımı dünya kupasında büyük rakiplerine karşı önemli maçları kazanmayı başarmıştır. Ayrıca Ragbi, motor sporları ve kaya tırmanışı da bu ülkenin ünlü spor dallarındandır.
Günümüzde Malta müziği büyük ölçüde Batılıysa da esasında geleneksel Malta müziği għana olarak bilinen yerel bir müzik türünü içermektedir.
Malta Eğitim Sistemi
Malta’nın geçmişi bir İngiliz sömürgesi olarak geçtiğinden, Malta devlet okulları sektörü doğal olarak İngiliz eğitim sisteminden ilham almaktadır. Malta’da, 4-16 yaş arasındaki tüm çocuklar, yaş, cinsiyet ve inanca bakılmaksızın devlet okullarında ücretsiz eğitim alma hakkına sahiptir. Malta’da eğitim standardı oldukça yüksektir. Okul üniformaları, Malta’da bir kuraldır ve her okulun benzersiz renkleri ve logosu ile farklı bir üniforması bulunmaktadır.
Ülkede bazı okullar karma eğitim verirken bazıları hala kız ve erkek öğrencileri ayırarak eğitim vermektedir.
- Okul öncesi
Malta’daki çocuklar 3-4 yaş arası anaokullarına tamamen ücretsiz olarak gidebilirler. Bu süre zarfında öğrenme aktivitesi birçok oyun ile yapılmaktadır.
- İlkokul
5 yaşındayken çocuklar okula giderler ve 16 yaşına kadar sürecek olan eğitim hayatlarına başlarlar. İlkokul herkese zorunludur.
- Ortaokul
İlkokul öğrencileri, 11-16 yaş aralığında 5 yıl süren ortaokul eğitimine başlarlar. Bunlar, birçok ilköğretim okulundaki öğrencilerin bir araya geldiği daha büyük okullardır.
Ortaokul bitikten sonra zorunlu eğitim de biter. Bundan sonraki süreç öğrencinin isteğine bağlıdır. Maltalı öğrencilerin yaklaşık% 60’ı zorunlu eğitimlerini tamamladıktan sonra eğitimine devam etmektedir.
- Ortaokul / Post Ortaöğretim
Öğrenciler 16 yaşından sonra 18 yaşına kadar iki yıl süren 6. Forma gitmeyi seçebilirler.
Hangi okula devam edeceğiniz sınavlardan alacağınız puana bağlıdır. 3 tip okul vardır; MCAST (beceri okulu), Ortaokul ve Yüksek Orta Okul
- Üniversite / Yükseköğretim
Öğrenciler A seviyelerini (2 A seviyeleri ve 4 ara sınav) geçtikten sonra istedikleri zaman Malta Üniversitesi veya MCAST’ta başlama özgürlüğüne sahiptirler. Genellikle öğrenciler yaklaşık 18 yaşındayken başlarlar ve buna göre derslerinin süresine göre mezun olurlar.