İrlanda, son yıllarda eğitim amaçlı olarak adını sık sık duyuran bir ülke olmaya başlamıştır. Bunun en büyük sebeplerinden birisi ise bu ülkenin eğitim dilinin İngilizce olmasıdır. Ayrıca kaliteli eğitim veren üniversiteleri ve ülkenin fazlasıyla yaşanılabilir olması da sebepler arasında yer almaktadır. Eğitim masrafları ile birlikte yaşam masraflarının da çok fazla yüksek olmaması tercih sebeplerinden birisi olmasına sebep olmaktadır.
Bu yazımızda sizin için İrlanda Cumhuriyeti’nin eğitim sistemine genel bir bakış atmak istedik. Bu ülkeye gitmeyi düşünüyorsanız gitmeden evvel nelerle karşılaşacağınızı bilmek sizin faydanıza olacaktır. Buyurun yazımızın devamına;
İrlanda’nın orta öğretim öğrencileri hem OECD hem de AB’deki akademik performans açısından ortalamanın üzerinde bir sıralamaya sahiptir. İrlanda, Finlandiya’dan sonra AB’de gençler için en iyi ikinci okuma yazma bilgisine sahip olan ülkedir. Bu oranlar gerçekten oldukça iyidir.
Eğitim sisteminin başarısı ülkenin başarısına yansımaktadır. Bugün ekonomisi en güçlü ülkeler arasında yer alan İrlanda, bu başarısını ciddi anlamda esasında eğitim sistemine borçludur. İrlanda, eğitimde uzun ve prestijli bir geleneğe sahiptir ve bu eğitim, batı dünyasına başlıca eğitim sağlayıcılarından birinin yerini aldığı orta çağlara dayanmaktadır.
İrlanda’daki eğitimin genel sorumluluğu, İrlanda Hükümeti’ne üye olan ve Ulusal Parlamento’dan sorumlu olan Eğitim Bakanlığı’na aittir. İkinci seviye okullar için akademik yıl Eylül’de başlar ve Haziran’a kadar devam eder. Üçüncü seviye eğitim olan üniversiteler ve kolejler için ise akademik yıl Ekim-Haziran arasında yer alır.
İrlanda’da eğitim 6 ile 16 yaş arasında zorunludur. Zorunlu eğitim, ülkede tamamen ücretsizdir. Ancak son yıllarda okul öncesi eğitim de fazlasıyla önem kazanmıştır ve aileler genellikle çocuklarını 4 yaşında okul öncesi eğitim ile okula göndermeyi tercih etmektedirler. İlköğretim eğitimi veren okullar, dileyen çocuklara okul öncesi eğitimini de sağlamaktadır. Hatta kimi aileler 4 yaşından daha önce bile çocuklarını eğitim kurumlarına vermektedir ve bunlara da bebek eğitimi adı verilmektedir.
İrlanda eğitim programına göre, ilgili yılın eylül ayında 3 yıl 2 ay ile 4 yıl 7 ay arasındaki tüm çocuklar, ilköğretime başlamadan önceki yılda uygun bir okul öncesi etkinliğe yazılabilmektedirler. Katılım gönüllülük esasına göre yapılmakta olup, buna rağmen bu yaş grubuna ait çocukların % 94’ü öğretim okul öncesi hizmetlere kaydolmaktadırlar.
İlköğretim 6 yıl sürmektedir ve bu eğitim kurumlarının finansmanı devlet tarafından sağlanmaktadır. Devlet tarafından finanse edilen okullar arasında dini okullar, mezhepler dışındaki okullar, çok uluslu okullar ve Gaelscoileanna (İrlanda merkezli okullar) bulunmaktadır. Tarihsel nedenlerden ötürü, çoğu ilköğretim okulları devlet destekli mahalle okullarıdır, ancak bu düzen günümüzde yavaş yavaş değişmektedir.
Öğretmenlerin maaşları Eğitim ve Beceri Bakanlığı tarafından ödenir ve okullar Bölüm Müfettişliği tarafından denetlenmektedir. Ancak neredeyse yüzde 97’lik kısmı devlet tarafından finanse edilen hemen hemen tüm ilköğretim eğitimi veren okullar kilise kontrolündedir. İlköğretim okulları türleri şunlardır;
- Ulusal okullar: Genellikle papaz himayesinde bir yönetim kurulu tarafından kontrol edilirler ve genellikle bu okullarda yerel bir din görevlisi bulunur. “Ulusal okul” terimi ise kısmen ilkokul ile eşanlamlı hale gelmiştir. Gerçi son zamanlarda, birçokları, bu okullar için fonlama ve yönetişim alanlarında yeni bir sistem talebinde bulunmaktadır ve bazıları tamamen sekülerleşmeyi istemektedirler.
- Gaelscoileanna: 20. yüzyılın ortalarında başlayan yeni bir harekettir. Ve bu okullarda İrlanda dilinde eğitim verilmektedir. İrlandaca konuşan bölgelerdeki İrlanda dili ulusal okullarından farklı olarak, piskoposluk himayesinden ziyade gönüllü bir kuruluş olan Foras Pátrúnachta na Scoileanna Lán-Ghaeilge’nin himayesinde yer almaktadır.
- Çok uluslu okullar: Bu okullar oldukça yeni bir sistemin ürünüdür. Bunlar genellikle kar amacı gütmeyen ve sermayesi olmayan sınırlı bir şirket tarafından kurulmaktadırlar. Genellikle ebeveyn talebi nedeniyle açılırlar ve tüm dinler ve kökenlerden gelen öğrenciler kabul edilir.
- Hazırlık okulları: Devlet tarafından finanse edilmeyen bağımsız ve ücretli ilköğretim okullarıdır. Bu okulların çoğu, dini kuruluşların himayesindedir.
İrlanda’da genel olarak eğitimin verildiği kurumlar bunlardır. Yeni sistem talebinde bulunanlar olsa da mevcut sistem ile bile ciddi anlamda başarıyı yakalayan bir ülkedir İrlanda. İrlanda’da ilköğretimin genel amaçları şunlardır;
- Çocuğun tam anlamıyla bir çocukluk yaşamasını ve eşsiz bir birey olarak potansiyelini gerçekleştirmesini sağlamak,
- Çocuğun başkalarıyla işbirliği yaparak toplumsal bir varlık olarak gelişmesini sağlamak ve böylece toplumun iyiliğine katkıda bulunmak
- Çocuğu sürekli öğrenim için hazırlamak.
Maddelerden anlaşılacağı üzere, İrlanda’da ilköğretim eğitiminde çocuğun bireysel gelişimi oldukça önemsenmektedir. Toplum için faydalı bir birey olmanın yanı sıra, bu okullarda aynı zamanda öğrencinin kendisini tanıması da sağlanmaktadır. İlköğretim müfredatı bakacak olursak ise müfredat şu şekildedir;
- Dil Eğitimi – İrlandaca ve İngilizce
- Matematik
- Sosyal, Çevre ve Bilimsel Eğitim
- Görsel Sanatlar, Müzik ve Drama dahil olmak üzere sanat eğitimi
- Beden Eğitimi
- Sosyal, Kişisel ve Sağlık Eğitimi
Sadece sayısal alanda değil aynı zamanda sözel ve sanatsal anlamda da öğrencileri en iyi biçimde eğitmeye çalışan İrlanda eğitim sistemi, bunların yanında öğrencilerin sportif aktivitelere de katılmasını desteklemektedir.
İlköğretim tamamlandıktan sonra ise orta öğretim eğitimi başlamaktadır. Çoğu öğrenci ortaokula 12-13 yaşları arasında gitmektedir ve orta öğretime devam etme oranı %90 civarındadır. Ortaöğretim genellikle beş okul türünden birinde tamamlanır:
- Gönüllü orta dereceli okullar veya ortaokullar: Dini topluluklar veya özel kuruluşlar tarafından idare edilir ve yönetilir. Devlet öğretmenlerin maaşlarının% 90’ını ve diğer masrafların% 95’ini karşılar. Bu tür okullar, orta öğretim öğrencilerinin% 57’sini karşılamaktadır.
- Meslek yüksekokulları: Eğitim ve Eğitim Kurulları’na ait olup, maliyetlerin% 93’ü devlet tarafından karşılanmaktadır. Bu okullar, orta öğretim öğrencilerinin% 28’ini eğitmektedir.
- Kapsamlı okullar veya topluluk okulları: Çoğunlukla gönüllü orta ve meslek okullarını bir araya getirerek 1960’lı yıllarda kurulmuştur. Devlet tarafından tamamen finanse edilirler ve yerel yönetim kurulları tarafından yönetilirler. Ortaokul öğrencilerinin yaklaşık% 15’i bu okullara devam etmektedir.
- Gaelcholáiste veya Gaelcholáistí: İngilizce konuşulan bu ülkede İrlanda dilinde orta öğretim sektörü için olan ikinci seviye okullardır. Ortaöğretim öğrencilerinin yaklaşık% 3’ü bu okullara devam etmektedir.
- Öğütme Okulları: ve 6. Sınıf öğrencileri için yalnızca Kıdemli Döngü müfredatını uygulama eğiliminde olan devlet sektörü dışında özel olarak eğitim veren okulların yanı sıra bir yıllık Tekrar Yineleme Sertifika programını karşılamaktadır.
İlköğretim sonrası eğitim, isteğe bağlı Geçiş Yılı (TY) alınmasına bağlı olarak, üç yıllık bir Genç Döngüden (alt orta öğretim) ve iki veya üç yıllık bir Kıdemli Döngü’den (üst düzey ortaöğretim) oluşur. Genç Döngü’nün temel amacı öğrencilerin geniş ve dengeli bir müfredatı tamamlamaları ve Kıdemli Döngü eğitimine devam etmelerini sağlayacak bilgi ve becerileri geliştirmeleri içindir.
Kıdemli Döngü, 15-18 yaş grubundaki öğrencilere hitap etmektedir. Geçiş Yılı ise, genellikle kıdemli döngünün ilk yılı olarak da kabul edilir. Türkiye’deki eğitim sistemi ile kıyaslarsak Geçiş Yılı denilen kavram liselerin hazırlık sınıfı olarak adlandırılabilir.
Genel hatları ile eğitim sistemi bu şekilde işlemekte olan İrlanda, eğitim konusunda gerçek anlamda başarılı bir ülkedir.