Dünyanın en büyük gücü denilince akla gelen bu ülkeyi anlatmaya kelimeler yetersiz kalacaktır. Tarihte pek çok noktada derin iz bırakmış olan, hem bugün hem de yakın geçmişten bu yana dünya ekonomisine yön veren bu ülkenin kültürünü, içerisinde neler olup bittiğini, yemeklerini, toplum şeklini siz de merak etmiyor musunuz? İşte özgürlükler ülkesi olarak bilinen Amerika hakkında bilmeniz gerekenler yazımızın devamında;
Amerika Birleşik Devletleri Hangi Kıtada Bulunur ve Demografik Yapısı Nasıldır?
Amerika Birleşik Devletleri, 7 derece kuzey ve 83derece kuzey enlemleri arasında, 10 derece batı ve 72 derece batı boylamları arasında yer alan ve Amerika kıtası üstünde bulunan bir devlettir. Yüzölçümü açısından dünyanın en büyük devletlerinden birisidir. Atlas Okyanusu’ndan Büyük Okyanus’a kadar, ülkenin genişliği 4.500 kilometredir. Kuzeyinde Kanada’ya güneyinde ise Meksika’ya sınırı bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Hindistan’ın ardından dünyadaki en kalabalık ülke olup nüfusu 324 milyon dolayındadır. Nüfusunun %75’ini beyazlar oluştururken, etnik olarak bakacak olursak nüfus içerisinde %16 oranında İspanyolları görebiliriz. Ayrıca nüfusun neredeyse %4’lük kısmı, yani 9 milyon kişi, biseksüel, homoseksüel ya da transseksüeldir.
Amerika Birleşik Devletleri’nin Yönetim Şekli Nedir? Amerika Birleşik Devletleri ‘nin Başkenti Neresidir ve Amerika Birleşik Devletleri ‘nin Siyasi Durumu?
Resmi kuruluş tarihi 4 Temmuz 176 olan Amerika Birleşik Devletleri ya da kısa ismi ile ABD, 50 eyaletten ve bir adet federal bölgeden oluşmaktadır. Yönetim biçimi federal anayasal cumhuriyetidir. Başkenti Washington’dır ve bu ülkenin vatandaşlarına Amerikan ya da Amerikalı denilmektedir.
Kongre üyelerinin, başkanın ya da eyalet yetkilileri gibi yönetimde sözü olanlar ve hatta hakimler dahi halk tarafından seçilir. Hükümet halk tarafından kurulur. Kanun dışı bir uygulamada bulunan ya da görevini tam anlamıyla yerine getirmeyen yetkililer görevinden uzaklaştırılır. Yasama kolunu Temsilciler Meclisi ve Senato oluşturur. Anayasa, tüm kanatların yetki ve güçlerini sınırlandırmaktadır.
Ülke yönetiminde genel olarak cumhuriyetçilerin bir üstünlüğü görülmektedir. Ancak demokratlar ile bu oranlar oldukça yakındır ve kimi zaman demokratlar başa gelebilmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri Dili ve Amerika Birleşik Devletleri Kültürü
Federal düzeyde resmi dil olgusu olmasa da ülkede en çok konuşulan dilin Amerikan İngilizcesi olduğu bilinmektedir Nüfusun yaklaşık %80 gibi bir kısmı evlerinde sadece İngilizce konuşmaktadır. Hawaii’de eyalet anayasasında İngilizce ve Hawaiice resmi dil olarak görülmektedir. İngilizce dilinin ardından %16 oranla ikinci en çok konuşulan dil ise İspanyolcadır. Meksika ve Küba tarafından alınan yoğun göçler sebebi ile İspanyolcanın oranın arttığı görülmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri 300 yıllık varlıkları üresince sanata pek çok katkısı olmuştur. Özellikle Hollywood ile devleşen sinema sektörleri, sinema dünyasına pek çok şey katmıştır. Bu sektörün, ülke ekonomisine ve kültürüne olan katkıları da yadsınamaz elbette.
Unutulmaz yönetmenler ve onların filmleri ile kültürlerini aklımıza kazımayı başarmış olan bu ülke, gerçekten oldukça başarılı işlere imza atmaktadır. Ayrıca 1960 ve 1970 yıllarındaki kovboy filmleri bugün bile hala aynı değerini korumaktadır.
Sinema dışında siyahi grupların etkisi ile Caz müzik, müzik alanında neredeyse her yerde karşımıza çıkmaktadır. Gençlerin neredeyse hepsi en azından bir adet enstrüman çalmayı bilmektedir. Dünyaya mal olmuş pek çok isim bu ülkeden çıkmaktadır.
Avrupa sanatının etkilerini silmek isteseler de resim ve heykel alanında bu pek mümkün olmamaktadır. Yine de bu alanda da fazlasıyla eserler verebilmişlerdir. Edebiyat alanına bakacak olursak, , Edgar Allen Poe’dan Ernest Hemingway’e kadar pek çok ismi saymak mümkündür.
Amerika Birleşik Devletleri Ekonomisi
Amerika Birleşik Devletleri ekonomisi nominal olarak bakıldığında dünyanın en büyük ekonomisidir. Bu ülkenin GSYİH’sı $ 18.561 trilyon değeri ile dünya ekonomisinin %22’sini oluşturmaktadır. Ekonomisi istikrarlı bir büyümeye sahip olup, düşük oranlarda işsizlik ve enflasyon oranları bulunmaktadır.
Altyapısı, verimliliği ve doğal kaynakları bakımından oldukça zengin bir ülkedir. Ticaret seviyesi olarak dünyanın en büyük ticaret ülkelerinden birisidir. Bunların dışında doğalgaz ve petrol üretiminde de dünya birincisidir. Kişi başına düşen gelir konusunda dünya dokuzuncusu olan ülkede finans piyasaları da oldukça gelişmiştir. Özellikle New York Menkul Kıymetler Borsası yüksek piyasa değeri ile dünyadaki en büyük menkul kıymet borsası olma özelliğini de taşımaktadır.
Bütün bunların dışında 2014 yılı itibari ile Fortune dergisine göre dünyanın en büyük 500 şirketinden 128 tanesi Amerika Birleşik Devletleri merkezlidir. Kullandıkları para birimi olan dolar, dünyanın önde gelen rezerv para birimlerinden olup ayrıca uluslar arası işlemlerde en sık kullanılan para olma özelliğini de taşımaktadır.
Dünyanın en büyük tüketici pazarlarından olan bu ülke adeta kapitalizmin sembolü niteliğindedir. Özellikle II. Dünya Savaşı sonrasında dünya ekonomisinde fazlasıyla söz sahibi olmuştur.
Amerikan Spor, Dans ve Müzik Kültürü
Öncelikle spora fazlasıyla değer veren bu ülkede spor faaliyetleri oldukça gelişmiş durumdadır. Sırf 80-130 bin kişilik 20’yi aşkın stadyumları bulunduğu gibi 40 bin ile 70 bin arasında kişilik kapasiteye sahip stadyum sayıları ise yüzün üstündedir.
Amerikan futbolu kültürü zaten başlıca bir olaydır ve ülkede 4 milyonu aşkın lisanslı futbolcu bulunmaktadır. Bunun dışında basketbol ile oldukça ilgili olan bu millette herkes sabah akşam sporunu mutlaka yapmaktadır. Futbol konusunda çok iddialı olmasalar bile, basketbolda NBA gibi bir gerçeği dünyaya sağlayan ülkedir.
Caz ve Rock&Roll müziğin temelini oluşturan Blues ezgileri neredeyse bütün Amerikan müziği kültürünün temelini oluşturmaktadır. Rock&Roll gibi büyük bir akımın çıkmış olduğu bu ülkedeki dans ve müzik kültürü gerçekten inanılmazdır.
Amerikan Eğitim Sistemi
Amerika’da çocuklar altı yaşında okula başlarlar. İlk ve orta öğretim eğitimleri ile birlikte toplamda yüksek öğretimden önce 12 yıllık bir eğitim süreçleri olur.
Ülkemizden farklı olarak, öğrenciler 12. Sınıfı bitirdikten sonra bir koleje ya da üniversiteye gidebilirler. Kolej tanımlaması Avrupa’dan farklı olarak öğrencilerin bir meslek üstünde uzmanlaşması için 2 yıllık eğitim aldıkları kurumları tanımlamaktadır. Öğrenciler bu kurumlardan mezun olduktan sonra Associate Degree derecesi olan ön lisans diploması almaya hak kazanırlar. Diğer bir seçenek ise 4 yıllık eğitim veren üniversitelere gidip oradan mezun olunca Bachelor’s Degree ismi verilen lisans diplomasına sahip olabilirler.
Kolej ve üniversiteler genellikle bir arada bulunur. Bunlar dışında mühendislik ve fen alanında eğitim veren teknoloji enstitüleri ve sanat alanında eğitim veren Liberal Arts College isimli kurumları bulunmaktadır.
Lisans eğitimi sonrasında ise Graduate Study derecesi olarak isimlendirilen lisansüstü eğitimi veren kuruluşlara gidilebilir ve farklı alanlarda yüksek lisans eğitimi alınabilir. Yüksek lisans sonrasında ise Doctor of Philosoph derecesinin kazanılabileceği doktora eğitimi de tercih edilebilir.
Amerika’da öğrenciler olabildiğince geç uzmanlaşmaya başlarlar. Mümkün olan sürede her konuda bilgi verme odaklı olan bu eğitim sisteminde Amerikalı bir bireyin her konuda bir kültürünün ve bakış açısının olması sağlanmaktadır. Ayrıca yakın zamanda kurulmuş olan milli eğitim bakanlığının da etkisi eğitim üstünde azdır. Amerika’da bir eğitim müfredatı bulunmamaktadır ve her eyaletin kendisine özgü bir eğitim sistemi bulunmaktadır.